ΥΦΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ Επιστήμη, παραπλάνηση και δίψα για αναζήτηση

ούτο το βιβλίο του Ντόκινς δείχνει να είναι σύνθεση άρθρων του, ομιλιών, διαλέξεων κ.λπ. που τα τελευταία χρόνια ο επιστήμονας παρουσίασε. Ολα τα κείμενα των κεφαλαίων έχουν υποστεί την απαραίτητη επεξεργασία ώστε να γίνει δυνατό να αποτελέσουν ένα ενιαίο σύνολο. Ο πραγματικός τίτλος του βιβλίου «Unweaving the Rainbow» είναι από τον ποιητή Κιτς και σημαίνει «ξηλώνοντας το ουράνιο τόξο». Ο Κιτς πίστευε ότι ο Νεύτων, ανάγοντας το ουράνιο τόξο σε χρώματα του φάσματος, κατέστρεψε όλη την ποιητικότητά του. «Ο Κιτς -γράφει ο Ντόκινς- δεν θα μπορούσε να κάνει μεγαλύτερο λάθος απ αυτό, και σκοπός μου είναι να οδηγήσω στο αντίθετο συμπέρασμα όλους όσοι μπαίνουν στον πειρασμό μιας παρόμοιας οπτικής. Η επιστήμη είναι, ή θα έπρεπε να είναι, εμπνευστής μεγάλης ποίησης». Δεν ξέρω αν διαβάζοντας κανένας το βιβλίο του Ντόκινς σώζει την ψυχή του, όπως διατείνεται ο νομπελίστας Φράνσις Κρικ, πάντως σίγουρα βγαίνει όχι μόνο κερδισμένος αλλά και με ένα αίσθημα εμπιστοσύνης και αισιοδοξίας για τον άνθρωπο. Παρακολουθήστε τη ρητορία του Ντόκινς στο απόσπασμα από τον πρόλογό του και θα καταλάβετε τι εννοώ: «Το αίσθημα δέους που μπορεί να μας δώσει η επιστήμη είναι μία από τις κορυφαίες εμπειρίες που μπορεί να βιώσει η ανθρώπινη ψυχή. Είναι ένα βαθύ, ευαίσθητο πάθος να συμπεριλαμβάνεσαι σε ό,τι καλύτερο μπορεί να προσφέρει η μουσική και η ποίηση. Είναι πραγματικά ένα από τα πράγματα που κάνουν τη ζωή να αξίζει να τη ζήσει κανείς, και το κάνει ακόμη πιο αποτελεσματικά όταν μας πείθει ότι ο χρόνος που διαθέτουμε για να ζήσουμε είναι πεπερασμένος». Βέβαια, δεν είναι όλο το βιβλίο τόσο εύκολα κατανοητό, αλλά ο Ντόκινς κατέβαλε προσπάθειες ώστε και τα δύσκολα σημεία να γίνονται προσπελάσιμα ακόμη και από μη ειδικούς αναγνώστες. Ετσι δικαιώνεται, πιστεύω, και ο τίτλος της ελληνικής έκδοσης, αφού σκοπός του συγγραφέα ήταν να ξαναϋφάνει ή ξαναπλέξει το ουράνιο τόξο, δίνοντάς του όλη την ομορφιά και τη μαγεία του μέσα από τα μάτια της γνώσης.